بدانید که دشمنان اهل بیت کسانی اند که به شعله هاى آتش وارد میشوند. بدانید که دشمنان ایشان کسانی اند که از جهنم در حالى که می جوشد صداى وحشتناکى می شنوند و شعله کشیدن آن را می بینند. [بخشی از خطبه غدیر]
خیلِ کثیری از مومنین نگران محرم‌اند! از رندی پرسیدم، برای اربعین و محرممان چه‌کنیم؟ گفت: به غدیرمان وابسته است! اگر در غدیر خوب نوکری کنیم رزق محرم و اربعین را خواهیم گرفت!!!
در آیهی اِنّا عَرَضنَا الاَمانَةَ عَلَی السَّمواتِ وَ الاَرضِ وَ الجِبالِ فَاَبَینَ اَن یَحمِلنَها وَ اَشفَقنَ مِنها وَ حَمَلَهَا الاِنسانُ: ما امانت را بر آسمانها و زمین و کوهها عرضه کردیم؛
از متحمّل شدن آن سر باز زدند و از آن ترسیدند و انسان حامل آن شد، مقصود از امانت، ولایت است. با عرض ولایت، همهی موجودات وجود پیدا کردند، ولی این تنها مؤمن بود که آن را پذیرفت و حامل بار ولایت شد.
خداوند در آخرت از آب و نان از مؤمن بازخواست نمیکند، بلکه از محبّت بازخواست می‌کند که آن را کجا مصرف کردی. لَتُسئَلُنَّ یَومَئِذٍ عَن النَّعیمِ (اَلوِلایَةِ): همانا در آن روز از نعیم (ولایت و محبّت) مورد بازخواست قرار میگیرید.
امام علی علیه السلام: فرزندان خود را به عادت‌ها و آداب خود مجبور نکنید زیرا آنها برای زمانی غیر از زمان شما خلق شده‌اند.
امام علی(ع): شناسه مرد، خرد اوست و زیبایى او مردانگى‌اش...
مِیزَةُ الرّجُلِ عَقلُهُ، و جَمالُهُ مُروءَتُهُ امام علی علیه السلام: در هر حال با همسر خود مدارا و ملاطفت و خوش رفتاری کن تا زندگی ات بر تو گوارا باشد.
امام علی(ع): عِفَّةُ الرَّجُلِ عَلى قَدْرِ غَیْرَتِهِ. پاکدامنى مرد به اندازه غیرت او است.
حضرت علی علیه السلام می فرماید: زن از ادب و رفتار همسرش تأثیر می‌پذیرد...
اعمال خاندان عصمت و طهارت همگی هدایتگر و برای ما درس است. آقا امیرالمؤمنین علیه السلام هنگام شب حضرت زهرا سلام الله علیه را روی مرکب می نشاندند و با امام حسن و امام حسین صلوات الله علیهما، درب خانهٔ مردم را می زدند و آنها را به یاد غدیر می انداختند، این عمل از ضعف نبوده، بلکه دارند درس می دهند. غدیر را به هر شکل در ذهن مردم زنده کنیم. وقتی امام ما با آن وضع درب خانه های مردم را می زند تا واقعه غدیر را زنده کنند یعنی اینکه، واقعه غدیر نباید فراموش شود. ببینیم، آقا امیرالمؤمنین با چه قیمتی یادآوری می فرمایند!
ابن عباس گفت: نخستین کسی که کفه حسنات او در ترازوی روز قیامت برتری پیدا می‌کند علیّ بن ابی طالب (ع) است و این بدان جهت است که در ترازوی او جز حسنات وجود ندارد و کفه بدی‌ها خالی است و چیزی در آن نیست، چون او به اندازه یک چشم به هم زدن گناه نکرده است و این است سخن خداوند: «فاما من ثقلت موازینه فهو فی عیشة راضیة» یعنی زندگی در بهشت که از آن زندگی راضی است.
آیات نازله درباره غدیر طبق نظر مفسران شیعه[۲۴] و سنی،[۲۵] چند آیه در قرآن کریم درباره ماجرای غدیر در حجة الوداع نازل شده است: «الیوم أکملت لکم دینکم و أتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دیناً؛ امروز، دینتان را برای شما کامل و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و دین اسلام را برای شما پسندیدم.»
[۲۶] که به آیه اکمال معروف است. عیب آدمى «لا یعاب المرء بتاءخیر حقه، انما یعاب من اءخذ ما لیس له.» آدمى را عیب نیست که حقش به تاءخیر افتد، همانا عیب آن است که دست به ناحق برآرد.
مردم بر سه دسته اند قال علیه السلام لکمیل بن زیاد: الناس ثلاثه: «فعالم ربانى و متعلم على سبیل نجاه، و همج رعاع اتباع کل ناعق، یمیلون مع کل ریح، لم یستضیئوا بنور العلم و لم یلجاوا الى رکن وثیق.» امام علیه السلام به کمیل بن زیاد فرمود: مردم به سه دسته اند: عالم ربانى، آموزنده در راه نجات حق و مردم عوام و بى سروپایى که دنبال هر صدایى مى دوند و با هر یادى حرکت مى کنند که نه از نور علم، بهره مندند و نه به پناهگاه محکمى تکیه زدند. آباد کردن سرزمین مماکتبه للاشتر حین ولاه مصر: «و اکثر مدارسه العلماء، و منافثه مناقشه الحکماء، فى تثبیت ما صلح علیه امر بلادک، و اقامه ما استقام به الناس قبلک.»
در عهدنامه خود به مالک اشتر مى فرماید: براى تقویت عواملى که اوضاع سرزمین تو (مصر) را به سامان مى آورد و پیش از تو کار مردم به وسیله آن عوامل درستى و سامان مى گرفت، با دانشمندان و فرزانگان بسیار به گفتگو و تبادل نظر بپرداز.
حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: مَن آذی مُؤمِنا فَقَد آذانی، ومَن آذانی فَقَد آذَی اللّه َ عز و جل، ومَن آذَی اللّه َ فَهُوَ مَلعونٌ فِی التَّوراةِ وَالإنجیلِ وَالزَّبورِ وَالفُرقانِ؛ [هر کس مؤمنی را بیازارد، مرا آزرده است و هر کس مرا بیازارد، بی شک، خداوند عز و جل را آزرده است و هر کس خدا را بیازارد، در تورات و انجیل و زبور و قرآن، نفرین شده است.]
گواهى به وحدانیت حق : «اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له: الاول لا شى ء قبله، و الاخر لا غایة له، لا تقع الاوهام له على صفة، و لا تعقد القلوب منه لى کیفیة» گواهى مى دهم که خدایى نیست جز خداى یگانه که بى شریک و بى همتاست، آغاز و اول است و قبل از او چیزى نیست، نه پندارها براى او صفتى مى دانند و نه عقل‌ها اثبات چگونگى او را مى توانند.
غربت در وطن : «الفقر فى الوطن غربة.» فقر و بى چیزى در وطن به منزله غربت است.
پوشاندن عیوب دیگران: «من اءشرف اءعمال الکریم، غفلته عما یعلم.» از کارهاى شرافتمندانه مرد کریم آن است که از آن چه که مى داند خود را به غفلت مى زند و عیب دیگران را نادیده مى پندارد.
معناى فقر : «لا فقر کالجهل.» هیچ نیازمندى و احتیاجى مانند جهل نیست.
نه زاده و نه زاییده شده! «الله الذى لم یلد فیکون مولودا، و لم یولد فیصیر محدودا. جل عن اتخاذ الابناء» خداوند کسى را نزاده تا خود مولود باشد و از کسى زاده نشده تا محدود به حدودى باشد، بالاتر از آن است که فرزندانى بپذیرد.
دو ستون محکم دین: وصیتى لکم:«ان لا تشرکوا بالله وشیئا و محمد صلى الله علیه و آله فلا تضیعوا سنته. اقیموا هذین العمودین، و اوقدوا هذین المصباحین، و خلاکم ذم!» وصیتم به شما این است که هیچ چیزى را شریک خدا قرار ندهید و سنت محمد صلى الله علیه و آله را تباه نسازید. این دو ستون محکم دین (توحید و محافظت بر سنت پیامبر) را برپا دارید و این دو چراغ را روشن نگاه دارید تا در نتیجه، توبیخ از شما دور باشد.
(۱) عقاب استهزاء قرآن: «من قراء القرآن فمات، فدخل النار فهو ممن کان یتخذ آیات الله هزوا.» کسى که قرآن خوانده سپس از دنیا رفته، وارد جهنم شود، او از کسانى است که آیات خدا را به تمسخر و استهزاء گرفته است. وحدانیت خدا : «لم یولد سبحانه فیکون فى العز مشارکا و لم یلد فیکون موروثا» خداوند زاییده نشده تا در بزرگوارى اش شریک داشته باشد و نزاییده است.
طاعت تنها از خدا: «لا طاعة لمخلوق فى معصیة الخالق » طاعت مخلوق در نافرمانى خالق نشاید.
همه مردم آزادند: «لا تکن عبد غیرک و قد جعلک الله حرا، و ما خیر خیر لا ینال الا بشر، و یسر لا ینال الا بعسر.» بنده دیگرى مباش که خدا تو را آزاد آفرید. چه خوبى است آن خوبى که جز با بدى به دست نیاید و چه آسانى است آن آسانى که جز با سختى به چنگ نیاید؟
ترس ملاقات با خدا: «اتق الله الذى الا بد لک من لقائه، و لا منتهى لک دونه.» از خدایى که بى گمان او راملاقات خواهى کرد بترس که تو را غیر از او نهایتى نیست و سرانجام به سوى او باز خواهى گشت.
همراهى على (ع) با قرآن: «اءن الکتاب لمعى، ما فارقته مذ صحبته.» همیشه کتاب خدا با من است؛ از زمانى که همراه آن بوده ام، هیچگاه جدانشده ام. عید واقعى: «کل یوم لا یعصى الله فیه فهو عید» هر روزى که در آن خداى را نافرمانى نکنند عید است.
احوال متغیر دنیا: «الدهر یومان: یوم لک ویوم علیک ؛ فاذا کان لک فلا تبطر و اذا کان علیک فاصبر!» روزگار براى تو دو روز است: روزى که به سود توست و روزى که به زیان تو، پس آن روز که به سودتوست، خوشگذرانى را از حد مگذران و زمانى که به زیان توست و تهیدست گشتى، صابر و شکیبا باش.
زایل کننده عقول: «قد خرقت الشهوات عقله، و اءماتت الدنیا قلبه شهوت‌ها» عقل (دنیا پرست) را از میان مى برند و دنیا دل او را مى میراند.
مادر: «الناس اءبناء الدنیا، و لا یلام الرجل على حب اءمه » مردم فرزندان دنیایند و هیچ کس براى دوست داشتن مادرش سرزنش نمى شود.
ابن عباس درباره سخن خداوند(آیه۹سوره زمر): «هل یستوی الذین یعلمون» گفت: منظور از «کسانی که می‌دانند» علی و اهل بیت او از بنی هاشم هستند و منظور از «کسانی که نمی دانند» بنی امیّه هستند و «خردمندان» شیعیان اهل بیت هستند.
ابن عباس درتفسیر ایه 40 سوره سجده «افمن یلقی فی النار خیر» گفت: او و لیدبن مغیره است «ام من یاتی آمنایوم القیامة» یعنی از عذاب خدا و غضب او در امان است و او علیّ بن ابی طالب است «اعلموا ماشتتم» تهدیدی بر کفار است.
ابوجعفر محمد بن علی درباره سخن خداوند: «هنا لک الولایة لله الحق هو خیر ثوابا و خیر عقبا» گفت: «این ولایت امیرالمؤمنین است که هیچ پیامبری جز به آن مبعوث نشده است.» کهف آیه ۴۴
جابربن عبدالله گفت: پیامبر خدا به علیّ بن ابی طالب (ع) گفت: «یا علی، بگو پروردگارا محبت مرا در دل‌های مؤمنان بیانداز، پروردگارا برای من نزد خود پیمانی قرار بده، پروردگارا برای من نزد خود محبتی قرار بده؛ پس این آیه نازل شد: «ان الذین آمنوا و عملواالصالحات سیجعل لهم الرحمن ودّا» گفت: این آیه درباره علی نازل شده است.
مریم آیه ۹۶ براء بن عازب گفت: پیامبر خدا به علیّ بن ابی طالب (ع) گفت:یا علی بگو: خدایا برای من نزد خود پیمانی قرار بده و برایم در دل‌های مؤمنان محبتی قرار بده؛ پس خداوند نازل کرد: «ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمان ودّا» گفت: این آیه درباره علی نازل شده است.
مریم آیه ۹۶ ابو بریده درباره سخن خداوند: «اهدنا الصراط المستقیم» (حمد ۵) گفت: راه محمد و خاندان او. حذیفه گفت: نزد پیامبر خدا از خلافت و امارت سخن به میان آمد، پس فرمود: « و اگر علی را امیر قرار بدهید، او را هدایت کننده و هدایت شده می‌یابید و شما را به سوی راه راست می‌برد.»
جابربن عبدالله گفت: پیامبر خدا فرمود: « همانا خداوند علی و همسر و پسران او را حجت‌های خود بر مردم قرار داده و آنان در میان امت من دربهای علم هستند، هر کس به وسیله آنان هدایت شود به صراط مستقیم هدایت شده است. »(حمد ۵)
عبدالله بن سلیمان گفت: از ابوعبدالله این آیه را پرسیدم: «جاءکم برهان من ربّکم = برای شما برهانی از سوی پروردگارتان آمده» گفت: برهان محمد و نور علی و صراط مستقیم نیز علی است.
ابن عباس گفت: پیامبر (ص) فرمود: «من شهر علم هستم و علی دروازه آن است، پس هر کس اراده علم کند از دروازه وارد شود.» (بقره ۴۲)
حضرت رضا (ع): روز غدیر روز صلوات فرستادن فراوان بر محمد و آل محمد است.
حضرت رضا (ع) روز غدیر را «یوم التودّد» خواندند؛ یعنی «روز مهر ورزیدن». این سوره در باره من نزول یافته و به خدا سوگند شامل امامان است و به آنان اختصاص یافته ، آنان اند اولیای خداکه ترس و اندوهی برایشان نباشد. هان همانا حزب الهی چیره خواهد بود .
پیامبر صلی الله علیه وآله: لَوْ أَنَّ الْغِیَاضَ أَقْلَامٌ وَ الْبَحْرَ مِدَادٌ وَ الْجِنَّ حُسَّابٌ وَ الْإِنْسَ کُتَّابٌ مَا أَحْصَوْا فَضَائِلَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب. اگر درختان قلم، دریاها مرکب، جن‌ها حساب‌کننده و انسان‌ها نویسنده شوند، نخواهند توانست فضائل علی بن ابیطالب علیهما السلام را بشمارند! پیامبر صلی الله علیه وآله: عَلِیٌّ عَمُودُ الدِّینِ ... الْحَقُّ مَعَ عَلِیٍّ أَیْنَمَا مَالَ علی علیه‌السلام ستون دین است و علی علیه‌السلام هر طرف برود حق با اوست. پیامبر صلی الله علیه وآله: هَذَا الْبَحْرُ الزَّاخِرُ هَذَا الشَّمْسُ الطَّالِعَةُ أَسْخَى مِنَ الْفُرَاتِ کَفّاً وَ أَوْسَعُ مِنَ الدُّنْیَا قَلْباً فَمَنْ أَبْغَضَهُ فَعَلَیْهِ لَعْنَةُ اللَّهِ. علی علیه‌السلام دریایی است خروشان، خورشیدی است درخشان، بخشنده‌تر از نهر فرات است، و دلش از دنیا بزرگتر است. هرکس با او دشمنی کند پس لعنت خدا بر او باد!
